Türkiye’nin artık Yerli ve Milli 5G baz istasyonu ve onu anahtarlayan sistemi var

ULUSAL HABERLER

Haberleşme sektöründe 2000’li yılların başında yerlilik oranımız yüzde 70’ lerin üzerinde idi.  2017 yılına gelindiğinde Telekom sektöründe Yerlilik oranı yüzde yarımlar seviyesine geriledi. Oysaki    Son yapılan 4,5 Frekans ihalesinde BTK’nın yerlilik oranı şartı vardı. Bu şart uygulanmamıştı. OSTİM OSB Önderliğinde Haberleşme sektöründe yerlilik oranının artırılmasına yönelik Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK) kuruldu. HTK  Operatörler, BTK, Sanayi Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı  ile birçok görüşmeler yaptı . Geleceğin teknolojisi olan 5G  teknolojisini Uçtan uca geliştirilmesi için Yola çıkıldı. HTK bünyesinde 16 Firma Sorumluluk alarak Sanayi Bakanlığı ile bir sözleşme imzaladı. TUBİTAK desteği ile 1 Ocak 2018 de yola çıkıldı ve ürünler geliştirilmeye başlandı. Her Altı ayda bir çalıştaylar yapılarak alınan yol izlendi ve sonuçları paydaşlarla paylaşıldı.  Projede sona yaklaşıldı, 30 Mart 2021 de proje tamamlanıyor. Proje çıktısı ürünler ortaya çıkmaya başladı. Projenin kritik bileşenlerinden biri olan Yerli ve Milli 7-13 GHz IP radyolink ürününün de başarı ile testleri devam ediyor. Haberleşme teknolojileri kümelenmesinde Türkiye’nin verilerini Türkiye’de tutacak Yerli ve Milli 5G projesinin kritik bileşeni Radyo Link bütün testleri başarıyla geçti.

Ekim ayı içerisinde prototipi denenen ve başarılı sonuç alan Yerli ve Milli IP Radyo Link grup lideri ve Netmon Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kurt ile hedefleri ve gelinen son noktayı konuştuk.

-Haberleşme teknolojileri kümelenmesinin kurulmasında ki ana faktör nedir?

YERLİLİK ORANI HABERLEŞMEDE ÇOK AŞAĞIYA DÜŞMÜŞTÜ

2002 yılına kadar Haberleşme sektöründe yerli ve milli kullanımımız yüzde 70’lerde iken günümüze geldiğimizde bu oran yüzde 0,5  kadar geriledi.  Oysaki 4,5 G ihalesinde ilk bir yıl için yüzde 30 yerlilik şartı vardı. Operatörler Yerli üretici olmadığı için yerlilik oranını yakalayamadıklarını ifade ediyorlardı. Yerli üreticileri bir araya getirmek Kapasitemizi görmek Üretilebilecek ürünleri HTK sinerjisi ile üretmek için BTK’nın  desteği ile Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi Ostim OSB öncülüğünde kuruldu.

Haberleşme teknolojisinde ürünü olan tüm firmalar bu kümeye davet edildi 123 firma katılımı ile HTK kuruldu. Bugün 139 firmaya erişti her geçen gün yeni firmaların katılımı ile büyümeye devam ediyor. HTK üyeleri arasında dünyaya ürün satan ama Türkiye’de ürün satamayanlarda var.

- Uçtan uca yerli ve milli 5G projesi nasıl başladı?

ÜRÜNLER TESPİT EDİLDİ VE FİRMALAR BELİRLENDİ

Sanayi bakanlığı önderliğinde yerleştirilebilecek ürünler tespit edildi bu ürünlerle ilgili 16 firma belirlendi. Bunların içerisinde operatörlerde var. Turkcell, Türk Telekom, Vodofone de bulunuyor.  Bu firmalar üretim yaptıktan sonra operatörler işin içerisin de olsunlar ki bu gelişmeleri takip etsinler ve ürünleri alsınlar diye 2017 yılının Ekim ayında Sanayi Bakanlıgı ile bu 16 firma bir sözleşme imzaladık.  

Sözleşmeyi imzaladıktan sonra TUBİTAK’a Uçtan uca yerli ve milli 5G projesi yazdık. 1 Ocak 2018 tarihinde de proje başladı. 36 aylık projeydi. 197 milyon TL bütçeli bir projeydi. Daha sonra Projemiz revizyon gördü bütçemiz 104 Milyon TL seviyesine çekildi. Projede 36. ayındayız ancak pandemi dolayısıyla 3 ay uzatıldı. Geliştirilen ürünlerde her 6 ayda bir çalıştay yapılarak ilerleme kamuoyuyla ve paydaşlarla paylaşıldı.

Son çalıştayda yaptığımız Uçtan Uça 5G test çalışması konfigrasyonlarımız 

 

-Projede hangi ürünler var?

5 FARKLI ÜRÜNLE PROJEDE YER ALDIK

Grup lideri olduğum Radyo Link ürünümüz bulunuyor. Onun dışında çekirdek şebeke dediğimiz bir ürün grubu var. Bu sistemlerin tamamının uzaktan denetim ve izlenmesi ile ilgili EMS yazılımımız var. Havelsan’ın da işin içerisinde olduğu bir başka ürün grubu var. Halk arasında baz istasyonu denilen 5G yeni radyo dediğimiz yeni Radyo geliştirme ürünü bulunuyor. 

Proje Geliştirilen ürünlerin Birbirleri ile Entegre oldu  Test çalışmamızın konfigrasyonu.

-Radyo Linki nasıl tarif edersiniz?

60 TANE KATARI OLAN HIZLI TREN GİBİYİZ

Ben Radyo link ürün grubunun lideriyim. Radyo Link Datayı bir noktadan bir noktaya taşıyan bir ürün. Bunu şöyle tarif etmek mümkün, evde kullandığınız modemde bir radyo frekansıyla çalışan bir ürün. Bunun kapasitesini bir Pazar çantasına koyduğunuz yükü taşıyacak gibi bir şey düşünürseniz, bizim ürettiğimiz Radyo Link ürünü arkasında 60 tane katarı olan bir hızlı tren gibi düşünebilirsiniz. İkisi de data taşıyor, birinin taşıdığı ile diğerinin taşıdığı yükü siz hesaplayın artık.

-Projede ürünü geliştirirken neyi hedeflediniz?

SADECE YURT İÇİ DEĞİL GLOBAL PAZARDA YERİMİZİ ALMAK İSTİYORUZ

5. çalıştayı temmuz ayında yapmıştık. Orada geliştirilen ürünleri ticari şebekelerde kullanılabilir hale geldiği ile ilgili Sanayi Bakanlığına, Ulaştırma Bakanlığına, Cumhurbaşkanlığı dijital dönüşüm ofis başkanlığına sunum yaptık. İlerlememizi gördüler. Bizim yaptığımız çalışma alanlarında ki bazı ürünlerde ithalatı BTK yasakladı. Bu durum ortaya koyduğumuz ürünün başarısını gösteren bir gelişme oldu.

Bizim ürettiğimiz ürünlerin sadece yurt içinde Pazar bulması önemli değil. Biz diyoruz ki “Global pazarda ürünümüz yerini alsın, Huwai ve benzeri firmalara rakip olacağız” diyoruz. İddiamız bu.

-Proje sonunda ürünün sürdürülebilirliğini sağlamak için ne yaptınız?

ÜRÜNLERİMİZİN TİCARİLEŞMESİNİ SAĞLAMAK İÇİN GTENT A.Ş’ Yİ KURDUK

Radyo link ürünü ve diğer uçtan uca yerli ve milli 5G Projesinde geliştirilen ürünlerin tamamının farklı bir yönü var. Bu projeyi yapan bütün firmaların kurumların ve paydaşlarının tamamının ortaya çıkardıkları ürünlerin ticarileşmesi ile ilgili bir niyet ortaya koymuş olmaları ve bu konuda ki kararlılıklarıdır. Bunun en önemli göstergelerinden bir tanesi farklı projelerde çalışan paydaşların kendi ürünlerini ticarileştirebilmesi için buna önderlik edebilecek bir firma kurmalarıdır. Buda GTENT (Global Telekom Entegre Teknolojileri A.Ş) firması. Bunu radyo link grubu içerisinde ki pozisyonunu özetlemek istersek şöyle “Radyo link grubunda 8 firma var. Her biri ufak tefek bazı parçalarını yapıyorlar. Her birini birleştirdiğimiz zaman bir IP radyo link ürünü oluşturuyor. Bunun sadece ürünü geliştirmek değil, ürünü ticarileştirdikten sonra ki teknik servis, bakım, geliştirilmesi, revizyonlarının da bir şekilde yürütülüyor olması lazım. Proje tamamlandıktan sonra bir destek olmayacağı için bunun planlanması, takip edilmesi geliştirilmesi yönünde GTENT çatısı altında yürütülecek. Finansman ihtiyaçları da GTENT tarafından yapılacak. GTENT’in varlığı ürünün ticarileşmesi açısından bizim en büyük güvencemizdir.

-Radyo Link ürününü geliştirme yönünde ki hedefleriniz nelerdir?

E BAND OLARAK ADLANDIRILAN RADYOLİNKLER VE

90 KM MESAFAYİ AŞABİLECEK BİR RADYO LINK GELİŞTİRME HEDEFİMİZ VAR

5. çalıştayda 1 km’de denemiştik. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç Bey bunun mesafesi uzak olamaz mı demişti. 13 km’de bir sunum yaptık ve 23 km’de denedik. İstanbul’da 7 km idi ama asıl hedefimiz Taşucu ile Kıbrıs’ı birbirine bağlayacak 90 km mesafeyi aşabilecek bir Radyo geliştirme hedefimiz var.

İstanbul’da yaptığımız son sunumda Radyo link ile 2 yakayı birbirine bağladık. Bağladığımız taraf ormanlık alan olduğu için internet yoktu. Radyo üzerinden internet gönderdik. Orada bulunan üç firmanın yaklaşık 15 çalışanı Havelsan diyalog sisteminden konferansa bağlandılar. Ayrıca Bir tane 4,5G bir tanede 5G baz istasyonu kurduk. Bu baz istasyonlarından 5G telefonlardan çıkıp karşı tarafa geçtik ve anahtarlamayı yaparak ticari şebekede bağlantı sağladık.

Şu anda operatörler kendi laboratuvarlarında test ediyorlar. Şunu söyleyebiliriz, artık Türkiye’nin yerli ve milli 5G baz istasyonu ve onu anahtarla yan (ÇEKİRDEK ŞEBEKEMİZ) İLE Bakım ve izleyebilen Uzaktan erişip sistemlere Müdahale edeceğimiz EMS yazılımımız var.

-Yerlilik oranı olarak bir oran verebilir misiniz?

YÜZDE 83 ORANINDA YERLİ VE MİLLİYİZ

Geliştirdiğimiz radyo linkte yerlilik oranı yüzde 83’ler mertebesinde. Yazılımlar tamamen yerli olarak yapıldı. Mekaniksel tasarımlar, donanımsal tasarımlar, Yazılımların tamamı yerli olarak geliştirildi. Yüzde 17’lik payda ülkemizde üretilemeyen rakiplerimizin de üretemediği Çiplerdir.